Διαγωνισμός 2011

Για όσες πληροφορίες θέλετε πατήστε http://www.diagonismos2011.com/

Αχιλλέας

O Αχιλλέας, γιος του Πηλέα και της Νηρηίδας Θέτιδας, ήταν ο πιο ικανός και άξιος πολεμιστής από τους Αχαιούς ήρωες. Η προσπάθεια της μητέρας του να τον κρατήσει μακριά από τον πόλεμο, στέλνοντάς τον στη Σκύρο, αποδείχτηκε άκαρπη. Αν και δεν είχε δεσμευτεί με όρκο, ο Αχιλλέας αποφασίζει να ακολουθήσει τους Αχαιούς στον πόλεμο, έχοντας επίγνωση των ικανοτήτων του, του ιδιαίτερου ρόλου που θα παίξει ο ίδιος στη διεξαγωγή του πολέμου, καθώς και του γεγονότος ότι, εξαιτίας της απόφασης αυτής, θα βρει κατά πάσα πιθανότητα πρόωρο θάνατο.

Όταν ήταν να φύγει για την Τροία, ο Πηλέας του χάρισε τα όπλα του, γαμήλιο δώρο των θεών, όταν παντρεύτηκε με τη Θέτιδα. Του έδωσε ακόμη το δώρο του Κένταυρου Χείρωνα, ένα κοντάρι από ξύλο μελιάς, τόσο βαρύ, ώστε να μην μπορεί κανείς θνητός να το σηκώσει.

Δεν παρέλειψε να του δώσει και το γαμήλιο δώρο του Ποσειδώνα, τον Ξάνθο και τον Βαλίο, τα αθάνατα άλογα, που είχαν και ανθρώπινη λαλιά και που τα είχε γεννήσει η ’ρπυια Ποδάργη. Γερασμένος καθώς ήταν ο Πηλέας, δεν μπορούσε να συνοδέψει ο ίδιος το γιο του στον πόλεμο.

Επειδή όμως ο Αχιλλέας ήταν ακόμη άμαθο παιδί, περίπου δεκαπέντε χρονών, έκρινε ο Πηλέας σκόπιμο να ζητήσει από τον Φοίνικα, το γιο του Αμύντορα, να τον συνοδέψει στην εκστρατεία ως συμβουλάτορας και καθοδηγητής του. Πριν αποχαιρετήσει τον Αχιλλέα, έκανε ο Πηλέας τάμα στον ποταμό Σπερχειό να του θυσιάσει πενήντα κριάρια και να του προσφέρει τα μαλλιά του γιου του, αν γύριζε ζωντανός. Και έτσι, όταν πια είχε κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι του, τον αποχαιρέτησε.

Ο Αχιλλέας ήταν αρχηγός πενήντα καραβιών επανδρωμένων με Μυρμιδόνες. Κυριαρχεί με τη δράση του από την πρώτη κιόλας στιγμή που πατούν το πόδι τους οι Αχαιοί στο ακρογιάλι της Τροίας. Λίγο μετά την απόβαση σκοτώνει τον Κύκνο, το γιο του Ποσειδώνα, και αναγκάζει τους Τρώες να αποσυρθούν μέσα στην πόλη. Στα πρώτα εννιά χρόνια του πολέμου λεηλατεί έντεκα πολιτείες γύρω από την Τροία και δώδεκα σε γειτονικά νησιά. Τα λάφυρα από αυτές τις εκστρατείες τα παρέδιδε πάντα στον αρχιστράτηγο Αγαμέμνονα, ο οποίος, αφού κρατούσε για τον εαυτό του τη μερίδα του λέοντος, μοίραζε τα υπόλοιπα με επιλογή ή με κλήρο.

Για τη συμπεριφορά αυτή του Αγαμέμνονα φαίνεται ότι ο Αχιλλέας παραπονέθηκε αρκετές φορές. Οι εκστρατείες αυτές πρέπει να ήταν πάντως αρκετά αποδοτικές και για τον Αχιλλέα, μια που η σκηνή του ήταν γεμάτη από κάθε είδους λάφυρα (σκλάβες, άλογα, όπλα, τρίποδες, κούπες, χρυσάφι κλπ.). ’λλοτε πάλι πιάνει αιχμαλώτους και τους πουλάει σε γειτονικά νησιά, όπως τον Λυκάονα, το γιο του Πρίαμου. Κάποτε μάλιστα θα έπιανε και τον Αινεία, το γιο της Αφροδίτης και του Αγχίση, που έβοσκε ανυποψίαστος τα κοπάδια του στα βοσκοτόπια της Τροίας. Ο Αινείας τον είδε έγκαιρα και τράπηκε σε φυγή. Ο Αχιλλέας τον κυνήγησε μέχρι τη Λυρνησσό, την οποία τελικά κυρίευσε, ο Αινείας όμως διέφυγε με την παρέμβαση της θεάς μητέρας του .

Αλλά και στις συγκρούσεις των Αχαιών με τους Τρώες στο πεδίο της μάχης η παρουσία του Αχιλλέα είναι καταλυτική. Προκαλεί αναρίθμητες απώλειες στο αντίπαλο στρατόπεδο και γίνεται ο φόβος και ο τρόμος των Τρώων. Στο τέλος όμως του ένατου χρόνου ή στις αρχές του δέκατου και καθώς οι πολεμικές επιχειρήσεις γύρω από την Τροία βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη, οργίστηκε με τη δεσποτική απόφαση του Αγαμέμνονα να του πάρει τη Βρισηίδα. Η πληγωμένη περηφάνια του Αχιλλέα τον οδήγησε στο να αποτραβηχτεί από κάθε πολεμική σύγκρουση. Ταυτόχρονα ζήτησε από τη θεά μητέρα του να πείσει τους θεούς να δώσουν τη νίκη στους Τρώες.

Και πράγματι η κατάσταση γίνεται απελπιστική για τους Αχαιούς. Αμέτρητο πλήθος ηρώων χάνεται και η παρουσία του Αχιλλέα στο πεδίο της μάχης γίνεται τώρα περισσότερο απαραίτητη από ποτέ. Η πρεσβεία που έρχεται στη σκηνή του Αχιλλέα, για να του προσφέρει πλήρη ικανοποίηση των αιτημάτων του, φεύγει άπρακτη. Αρχικά δηλώνει ο ήρωας πως θα επιστρέψει στη Φθία το συντομότερο δυνατό, μετά υποχωρεί κάπως δηλώνοντας ότι θα πάρει τα όπλα του, για να προστατέψει το δικό του μόνο καράβι από πυρπόληση. Του κόστιζε, είναι η αλήθεια, η αποχή του από τη μάχη. Κάθε φορά που έβλεπε από τη σκηνή του κάποιον Αχαιό να γυρίζει πληγωμένος, έστελνε να μάθει για την ταυτότητά του.

Τελικά, όταν φτάνει η κατάσταση στο απροχώρητο, δίνει την πανοπλία του στον αγαπημένο του φίλο, τον Πάτροκλο, για να υποστηρίξει τους Αχαιούς.

Και πράγματι, ο Πάτροκλος κατάφερε να τρέψει σε φυγή τους Τρώες, σκοτώθηκε ωστόσο από τον Έκτορα, ο οποίος πήρε τα όπλα του Αχιλλέα. Η Θέτιδα του έφερε τότε καινούρια όπλα φτιαγμένα από τον Ήφαιστο και ο Αχιλλέας, αφού συμφιλιώθηκε με τον Αγαμέμνονα, ρίχτηκε στη μάχη, για να εκδικηθεί το χαμό του φίλου του. Έσπειρε τότε τον πανικό στις τάξεις των Τρώων σκοτώνοντας πάρα πολλούς από αυτούς και αναγκάζοντας τους υπόλοιπους να κλειστούν στο κάστρο της Τροίας. Μετά από δραματική μονομαχία σκότωσε και τον Έκτορα. Στη συνέχεια έθαψε με τιμές τον Πάτροκλο και διοργάνωσε προς τιμή του επιτύμβιους αγώνες. Το πτώμα του Έκτορα το κράτησε άταφο έξω από τη σκηνή του, για να το παραδώσει τελικά στον πατέρα του, τον Πρίαμο.

Τα αποτελέσματα του θυμού του Αχιλλέα ήταν ολέθρια για τους Αχαιούς. Το θυμό του αυτόν θα τον καταραστεί στη συνέχεια. Η μετάνοιά του όμως θα έρθει πολύ αργά για τον Πάτροκλο και για όσους άλλους είχαν σκοτωθεί.

Ο Χορός στην "Ελένη" του Ευριπίδη

Ο Χορός στον Ευριπίδη χάνει τον βαρύνοντα ρόλο του (και τα τραγούδια γίνονται ακόµη και ξεχωριστά µέρη).Ωστόσο δε χάνει την επαφή µε τα πρόσωπα του δράµατος. Αυτή η επαφή επιβεβαιώνεται µέσα από τα ντουέτο και τις συµβουλές, τις προτροπές, τις σκέψεις. Ακόµη κι όταν δεν δρα ο Χορός είναι πάντοτε παρών κι ικανός να κρίνει όσα συµβαίνουν· όπως αναφέρθηκε, διατυπώνει ηθικούς κανόνες, θρηνεί για τις ατυχίες, µερικές φορές έρχεται σε αντίθεση µε όποιον βρίσκεται στη σκηνή εκείνη τη στιγµή, δίνει καθοδηγητικές συµβουλές. Ο ήρωας Τεύκρος φτάνει τυχαία στην Αίγυπτο και πληροφορεί την Ελένη, χωρίς να την αναγνωρίζει, πως όλη η Ελλάδα θεωρεί τον Μενέλαο νεκρό (στ. 132). Οι Ελληνίδες σκλάβες θα συµβουλεύσουν την πρωταγωνίστρια να µη λυγίσει στα λόγια του Τεύκρου, να βεβαιωθεί για την αλήθεια από τη µάντισσα Θεονόη, που τα ξέρει όλα»
«Οι ελάχιστες γνωστές περιπτώσεις, κατά τις οποίες ο Xορός αποχωρεί από την ορχήστρα, επιβάλλονται από µια αλλαγή σκηνής, εδώ όµως δε συµβαίνει τίποτε παρόµοιο. Αντίθετα, ο µόνος λόγος που επικαλούνται είναι το σχετικά αδύνατο επιχείρηµα ότι οι γυναίκες πρέπει να βοηθούν η µία την άλλη (329). Η Ελένη δεν χρειάζεται τη βοήθειά τους, ο Ευριπίδης όµως έχει τον Μενέλαο. Αλλιώς δεν θα µπορούσε να πραγµατοποιηθεί η υπέροχη σκηνή της συνάντησής του µε την Ελένη, αν ήταν ο Xορός παρών, οπότε θα του εξηγούσε την αλήθεια ..]. Όσον αφορά στη δοµή, η έξοδος του Xορού φαίνεται κάπως παράξενη, υπάρχει όµως και κάποιος άλλος λόγος γι' αυτό. Σε ένα δράµα που έχει βασιστεί στην επανασύνδεση δυο ανθρώπων χαµένων από καιρό, αποτελεί έξυπνο δραµατικό εύρηµα, όπως έχουµε δει στην Ιφιγένεια, η χρήση διπλού, όπως θα µπορούσε να ονοµαστεί, προλόγου Στην Ελένη αποµάκρυνε το Χορό µάλλον αυθαίρετα, κι άφησε το Μενέλαο ν' απαγγείλει ένα δεύτερο πρόλογο.
Μετάσταση«Οι "µεταστάσεις", όπως αποκαλούνται οι αποχωρήσεις του χορού κατά τη διάρκεια της δράσης, είναι µόνο τέσσερις στα σωζόμενα δράµατα και πάντα προκαλούνται από δραµατικές ανάγκες που απαιτούν την απουσία του: ή επειδή κάποια απροσδόκητη εµφάνιση θα επέφερε µια τροπή της δράσης που έπρεπε να διατηρηθεί άγνωστη στο Xορό (όπως και στην Ελένη η άφιξη του Μενέλαου, του οποίου η ταυτότητα πρέπει να παραµείνει άγνωστη, ώστε να επιτύχει η περίπλοκη σκηνή της αναγνώρισης λίγο αργότερα)»

Ο Χορός στην αρχαία τραγωδία

Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά των τραγικών χορών είναι ότι συγκροτούνται σχεδόν αποκλειστικά από γέρους άντρες ή γυναίκες· […] Τρεις από τους λόγους αυτής της περιορισμένης επιλογής είναι, ίσως, οι ακόλουθοι: α. Από το Χορό πρέπει να λείπουν η φυσική δύναμη και η ενεργητικότητα, αλλά και το ψυχικό σθένος, ώστε να µη του παρέχεται η δυνατότητα να επηρεάσει την πορεία των γεγονότων µε κάποια δυναµική παρέµβαση ή πρωτοβουλία β. Εντελώς αντίστοιχα ο Xορός δεν µπορεί να διαθέτει κοινωνικό κύρος, ώστε, µε την έκφραση µιας άποψης, την παροχή µιας συµβουλής ή τη διατύπωση µιας ερµηνείας, να προκαλέσει την αλλαγή της συµπεριφοράς ενός ήρωα. γ. Εξάλλου, µε παρόµοια πρόσωπα, δηλαδή γέροντες και γυναίκες, ο ποιητής είχε τη δυνατότητα να επιτύχει εκείνους τους συνδυασµούς ώριµης στοχαστικότητας και συγκινησιακής ευπάθειας, µαζί µε ένα στοιχείο έντονης παθητικότητας, που χαρακτηρίζουν συνήθως τα λυρικά µέρη της τραγωδίας. Ο Xορός, ακόµη και όταν συγκροτείται από πρόσωπα ταπεινά -λ.χ. λαϊκές γυναίκες ή δούλους- διαθέτει ενόραση, ευαισθησία και πείρα, κάποτε µάλιστα σε βαθµό µεγαλύτερο από τα ηγεµονικά πρόσωπα του δράµατος. Αυτές οι ιδιότητες φορτίζουν τα χορικά
του µε µια σχεδόν υπερβατική σοφία, απαραίτητη για την εξασφάλιση των συµφραζοµένων όπου θα ενταχθούν και θα ερµηνευθούν τα δραµατικά γεγονότα. Και πρέπει, βέβαια, να ληφθεί υπόψη ότι σύνηθες θέµα των λυρικών κοµµατιών αποτελεί ο θρήνος, που εξηγεί και την ιδιαίτερη προτίµηση στους γυναικείους Xορούς: από τις 18 τραγωδίες του Ευριπίδη µόνο 4 έχουν ανδρικό Xορό

Δεν αξίζουμε τίποτε χωρίς την αγάπη

Τι αξίζουν οι ικανότητές σου χωρίς την αγάπη;
Η δύναμη χωρίς την αγάπη σε κάνει επιθετικό
Η τιμή χωρίς την αγάπη σε κάνει ψηλομύτη
Το καθήκον χωρίς την αγάπη σε κάνει κακόκεφο
Η ευθύνη χωρίς την αγάπη σε κάνει αδίστακτο
Η δικαιοσύνη χωρίς την αγάπη σε κάνει σκληρό
Η αλήθεια χωρίς την αγάπη σε κάνει κριτικό
Η ανατροφή χωρίς την αγάπη σε κάνει ατίθασο
Η εξυπνάδα χωρίς την αγάπη σε κάνει πονηρό
Η ευγένεια χωρίς την αγάπη σε κάνει υποκριτή
Η τάξη χωρίς την αγάπη σε κάνει σχολαστικό
Η γνώση χωρίς την αγάπη σε κάνει τυραννικό
Η περιουσία χωρίς την αγάπη σε κάνει τσιγκούνη
Η πίστη χωρίς την αγάπη σε κάνει φανατικό
Αλίμονο σε κείνους που τσιγκουνεύονται την αγάπη
Αυτοί θα φταίνε,αν ο κόσμος αυτοδηλητηριασθεί
Τι είδους, λοιπόν, ζωή κάνεις, όταν δεν μπορείς
Ν' ΑΓΑΠΗΣΕΙΣ;