Τετάρτη 13 Απριλίου 2016

Η Ακρόπολη των Αθηνών

Η Ακρόπολη των Αθηνών, ο επονομαζόμενος "ιερός βράχος", είναι ο πιο σημαντικός αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα. Στην Ακρόπολη υπάρχουν τρεις αρχαίοι ναοί, ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο και ο ναός της Απτέρου Νίκης. Επίσης, υπάρχει και η μνημειακή είσοδος, τα Προπύλαια. Όλα τα μνημεία της Ακρόπολης είναι κατασκευασμένα από Πεντελικό μάρμαρο και χτίστηκαν κατά το Χρυσό αιώνα του Περικλή, την επονομαζόμενη Κλασική Περίοδο (450-330 π.Χ.).
Ο Παρθενώνας ήταν αφιερωμένος στη θεά Αθηνά, την προστάτιδα της πόλης. Χτίστηκε από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη υπό την εποπτεία του Αθηναίου γλύπτη Φειδία.
Ο Παρθενώνας είναι ένας μοναδικός δωρικός ναός που εμπεριέχει με απόλυτη επιτυχία και τον ιωνικό ρυθμό. Η απουσία βωμού στα ανατολικά καθώς και η εσωτερική διαίρεση του σηκού, αφήνουν να φανεί ότι η λειτουργία του κτιρίου δεν ήταν καθαρά θρησκευτική. Είναι γνωστό. ότι στο δυτικό δωμάτιο, τον οπισθόδομο, φυλασσόταν ο θησαυρός και τα χρήματα της Αθηναϊκής Συμμαχίας, που την εποχή εκείνη βρισκόταν σε πλήρη ακμή. Επίσης το διάσημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς που βρισκόταν στον ναό ήταν επενδεδυμένο με το χρυσάφι των συμμαχικών πόλεων. Αυτό αποδεικνύει ότι ο Παρθενώνας λειτουργούσε περισσότερο ως θησαυροφυλάκιο της Αθηναϊκής Συμμαχίας, εμπεριέχοντας πλούτο, τον οποίο η Αθήνα είχε οικειοποιηθεί κατά μεγάλο μέρος από τους συμμάχους.
Το Ερέχθειο αποτελεί τον ιερότερο τόπο λατρείας στην Αθήνα. Εκεί λατρεύονταν εκτός από την Αθηνά, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, ο Κέκροπας (ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αθήνας) και οι τοπικοί ήρωες Ερεχθέας και Βούτης. Όλη η ιστορία της πόλης συμπυκνωνόταν σε αυτό το σημείο. Απομεινάρια της διαμάχης μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κυριότητα της πόλης είναι η ελιά που χάρισε η θεά στην πόλη και βρίσκεται στα δυτικά του κτηρίου και τα ίχνη της τρίαινας του  Ποσειδώνα στον βράχο απ όπου ανέβλυσε αλμυρό νερό. Ακόμα, κάτω από την βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου βρίσκεται η τρύπα όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσε το ιερό φίδι του Εριχθόνιου. Σε ένα από τα εσωτερικά δωμάτια φυλασσόταν το πανάρχαιο (ακόμα και για τότε) ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς (ξόανο) για το οποίο λεγόταν ότι είχε πέσει στη γη (ως ένδειξη της παλαιότητάς του). Μπροστά του έκαιγε η περίφημη "άσβεστος λυχνία".
   Το σημείο που χτίστηκε το Ερέχθειο δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς εκεί βρισκόταν και το Μυκηναϊκό ανάκτορο με όλα τα ιερά του. Το κύριο χαρακτηριστικό του Ερεχθείου, είναι η νότια πρόσταση των Καρυάτιδων, οι κίονες δηλαδή με τη μορφή γυναικών. Στον χώρο που περιέκλειαν θεωρούσαν ότι υπήρχε ο τάφος του Κέκροπα. Λίγο πιο δυτικά του Ερεχθείου βρισκόταν, στον ίδιο περίβολο, το Πανδρόσειο, μικρή στοά αφιερωμένη στη νύμφη Πάνδροσο, κόρη του Κέκροπα.
Το Αρρηφόριο ήταν ένα τετράγωνο κτίσμα στο βορειοδυτικό μέρος της Ακρόπολης. Ήταν ο τόπος κατοικίας των δύο Αρρηφόρων, δύο κοριτσιών ηλικίας 7-11 ετών, που επιλέγονταν κάθε χρόνο για να υφάνουν τον Πέπλο της Αθηνάς με τον οποίο κάλυπταν το ξόανο της θεάς κατά τη γιορτή των Παναθηναίων. Επίσης κατά τη διάρκεια των Αρρηφορίων κουβαλούσαν τα Ιερά Σκεύη (άρρητα-φέρειν). Ήταν κατασκευασμένο από πωρόλιθο και είχε τέσσερις πλευρές με μήκος 12,5 μέτρα η κάθε μία. Στην νότια πλευρά όπου και η κεντρική είσοδος, υπήρχε κιονοστοιχία με δύο ή τέσσερις δωρικούς κίονες. Στα δυτικά, υπήρχε μία τειχισμένη αυλή όπου οι Αρρηφόρες έπαιζαν και ονομαζόταν Σφαιρίστρα των Αρρηφόρων. Πολύ σημαντικό ρόλο στο κτήριο αλλά και στις γιορτές τις οποίες εξυπηρετούσε, ήταν η σκαλισμένη στην βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης κλίμακα η οποία συνέδεε το Αρρηφόριο με την πόλη. Από αυτήν την κλίμακα γινόταν η "Κάθοδος των Αρρηφόρων" κατά τα Αρρηφόρια. Πάνω στην ακρόπολη υπήρχαν και διάφορα άλλα βοηθητικά κτήρια, ιερά και βωμοί. Τα βασικότερα αυτών είναι: Η στοά της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, η Χαλκοθήκη, το Αρρηφόρειο και τα ιερά του Πολιέου Διός και του Πανδίονος.
ΑΓΟΡΑ:     Στους Κλασικούς χρόνους η Αγορά είχε εδραιωθεί ως το πολιτικό και κοινωνικό κέντρο της πόλης. Χτίστηκαν νέα δημόσια κτήρια, ιερά και κρήνες. Αμέσως μετά τους Περσικούς πολέμους αρχίζει η ανοικοδόμηση της Αθήνας και συνεπώς και της Αγοράς. Κύριο μέλημα των Αθηναίων ήταν η κατασκευή νέων δημόσιων κτηρίων. Έτσι χτίζονται τρεις στοές: Βασίλειος, Ελευθερίου Διός και Ποικίλη. Η τελευταία θα αποτελέσει και την έδρα των στωικών φιλοσόφων. Χτίζεται επίσης και νέο βουλευτήριο, δυτικά του παλαιού καθώς και ένα κυκλικό κτήριο, η θόλος, που χρησίμευε ως εντευκτήριο των βουλευτών. Στα νότια της Αγοράς, ανάμεσα στο Αιάκειον και την αρχαϊκή κρήνη, για την εξυπηρέτηση του εμπορίου, κατασκευάζεται η επονομαζόμενη "Νότια Στοά Ι".  Λίγο πιο δίπλα βρισκόταν το νομισματοκοπείο ενώ πιο ανατολικά, χτίστηκε το Ελευσίνιον, το ιερό της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Στα βορειοανατολικά, κυριαρχούσε ένας μεγάλος περίβολος που πιθανότατα χρησίμευε ως υπαίθριο δικαστήριο. Στα δυτικά, πάνω στον λόφο "Αγοραίο Κολωνό" χτίστηκε ο ναός του Ηφαίστου, το γνωστό σήμερα ως "Θησείο".
  Την κλασική εποχή παράλληλα με το οικοδομικό πρόγραμμα στην Ακρόπολη, αναμορφώνεται και ο χώρος νότια αυτής. Ανακαινίζεται πλήρως το θέατρο του Διονύσου και χτίζεται στο ιερό του νέος ναός δίπλα στον αρχαϊκό. Ο Περικλής χτίζει στα ανατολικά του θεάτρου ένα μεγάλο ωδείο ενώ πιο δυτικά του θεάτρου κατασκευάζεται το ιερό του Ασκληπιού, το Ασκληπιείον. Επίσης πολλοί μικρότεροι ναοί και ιερά θα γεμίσουν τους νοτιοδυτικούς πρόποδες της Ακρόπολης.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
   Το Θέατρο του Διονύσου είναι ίσως το αρχαιότερο θέατρο στον κόσμο. Ο χώρος όπου κατασκευάστηκε ήταν το ιερό του Διονύσου με τον οποίο σχετιζόταν άμεσα το αρχαίο δράμα. Στην αρχαϊκή περίοδο, υπήρχε μόνο ένας μικρός ναός και βόρεια αυτού ένας κυκλικός χώρος, η ορχήστρα, όπου λάμβαναν χώρα τα διάφορα δρώμενα κατά τους εορτασμούς του θεού (Μεγάλα και Μικρά Διονύσια). Οι θεατές κάθονταν στην πλαγιά του λόφου όπου με τον καιρό τοποθετήθηκαν ξύλινες κερκίδες. Στη συνέχεια, και ενώ το δράμα είχε ήδη πάρει την τελική του μορφή, ο Λυκούργος, άρχοντας της Αθήνας από το 337 π.Χ., ανακαίνισε εξολοκλήρου το θέατρο επενδύοντάς το με μάρμαρο.
ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ
Το Ιερό του Ασκληπιού ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. από κάποιον Τηλέμαχο ο οποίος εισήγαγε τη λατρεία του θεού-ιατρού στην Αθήνα από την Επίδαυρο. Η συγκεκριμένη τοποθεσία επιλέχτηκε  λόγω μίας μικρής πηγής που υπήρχε στον βράχο, απαραίτητο στοιχείο για τους καθαρμούς των ασθενών.
Το ιερό αποτελείτο από τον μικρό ναό του Ασκληπιού και δύο στοές. Η μία ήταν δωρική και διώροφη. Αυτή χρησίμευε ως θεραπευτήριο. Το συγκρότημα καταστράφηκε το 267 μ.Χ. από τους Ερούλους και αργότερα στη θέση του χτίστηκε μία χριστιανική βασιλική αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους. Καθόλου τυχαία, αφού οι συγκεκριμένοι άγιοι είναι προστάτες της υγείας.Δίπλα από το Ασκληπιείο, κατασκευάστηκε πλήθος μικρών ναών και ιερών, μεταξύ των οποίων τα παρακάτω:μία κρήνη η οποία είχε ήδη κατασκευαστεί από τους αρχαϊκούς χρόνους. Μπροστά του βρίσκονται δύο ναοί. Ο δεύτερος είναι ο ναός της Θέμιδος. Στη συνέχεια είναι ο ναός της Αφροδίτης Πανδήμου και πιο πέρα ο ναός της Γης Κουροτρόφου. Στο βάθος κάτω ακριβώς από τον ναό της Νίκης στην Ακρόπολη, βρισκόταν το ιερό του Αιγέα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: